#

 

 

 

 

 


Papur briffio gan y Gwasanaeth Ymchwil:

Rhif y ddeiseb: P-05-746

Teitl y ddeiseb:  Cludiant ysgol am ddim i bob plentyn yng Nghymru

Testun y ddeiseb:

Yn dilyn toriadau Llywodraeth y DU i gyllid y sector cyhoeddus a'r angen i'r cyngor sicrhau arbedion sylweddol oherwydd hynny, mae cyngor Rhondda Cynon Taf yn awr yn awyddus i godi tâl o £285 y flwyddyn o fis Medi 2016 ymlaen ar bob plentyn sy’n cael cludiant rhwng ei gartref a’r ysgol, neu £95 ar bob plentyn sy’n cael prydau ysgol am ddim.

Yr wyf yn sefydlu’r ddeiseb hon i holl blant Cymru gael cludiant ysgol am ddim os ydynt yn byw yn nalgylch yr ysgol dan sylw, ac i’r cyngor arbed arian mewn ffyrdd eraill h.y. a oes gwir angen planhigion yn y gymuned?

 

 

Cefndir cyfreithiol

Mae Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008  yn nodi'r gofynion cyfreithiol i awdurdodau lleol ddarparu  cludiant rhwng y cartref a’r ysgol. Hefyd, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ddogfen yn dwyn y teitl  Teithio gan Ddysgwyr - Darpariaeth Statudol  a Chanllawiau Gweithredol   (Mehefin 2014).  

Mae Adran 444 o  Ddeddf Addysg 1996  yn nodi ei bod yn drosedd i rieni beidio â sicrhau bod eu plant yn mynd i’r ysgol yn rheolaidd os ydynt wedi’u cofrestru mewn ysgol. Mae Adran 20 o’r Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) yn diwygio adran 444 i ddarparu y bydd gan riant amddiffyniad rhag cael ei erlyn os bydd awdurdod lleol wedi methu â chyflawni, lle bo angen, ei ddyletswyddau statudol o dan y Mesur i wneud trefniadau teithio i alluogi’r plentyn i fynd i’r ysgol.

 

Darpariaethau statudol a dewisol

Fel y nodir yn llythyr Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Seilwaith at y Pwyllgor, rhaid  i awdurdodau lleol  ddarparu cludiant am ddim rhwng y cartref a’r ysgol os yw disgybl yn byw rhyw bellter penodol, neu ymhellach, o’r ysgol addas agosaf. Y pellter yw tair milltir neu ragor o'r ysgol uwchradd addas agosaf a dwy filltir yn achos ysgolion cynradd. 

Mae gan awdurdodau lleol  bwerau dewisol  hefyd i ddarparu cludiant am ddim rhwng y cartref a'r ysgol. Mae Adran 6 o’r Mesur yn rhoi’r pŵer i awdurdodau lleol wneud unrhyw drefniadau addas, yn eu barn nhw, i ganiatáu i ddysgwyr deithio rhwng eu cartref a’r man lle y cânt addysg neu hyfforddiant. Gallant ddefnyddio’r pŵer hwn mewn perthynas â dysgwyr sy’n byw neu’n astudio yn ardal yr awdurdod.

Fodd bynnag, oherwydd pwysau ar eu cyllideb, mae nifer o awdurdodau lleol yng Nghymru wedi adolygu eu darpariaeth ar gyfer cludiant am ddim rhwng y cartref a’r ysgol yn ystod y blynyddoedd diwethaf.

Rhondda Cynon Taf

Rhwng 2 Mehefin a 28 Gorffennaf 2015, cynhaliodd Rhondda Cynon Taf ymgynghoriad ynghylch newidiadau arfaethedig i'w bolisi cludiant ysgol. Ar 8 Medi 2015, cytunodd  Cabinet Rhondda Cynon Taf i ddechrau codi tâl  mewn perthynas ag elfennau dewisol  o'u polisi cludiant ysgol o fis Medi 2016 ymlaen. Fodd bynnag, ar 16 Mawrth 2016,  cafodd y penderfyniad hwn ei wyrdroi  gan Arweinydd y Cyngor.

Gwybodaeth ystadegol

Ni chaiff ystadegau eu cyhoeddi’n ganolog am nifer y disgyblion sy’n gallu hawlio cludiant am ddim rhwng y cartref ar ysgol ar hyn o bryd a’r disgyblion na all ei hawlio. Yn 2016/17,  cyfanswm y costau a gyllidebwyd ar gyfer cludiant rhwng y cartref a’r ysgol gan awdurdodau lleol Cymru oedd £101,910,000.

 

Gwneir pob ymdrech i sicrhau bod y wybodaeth yn y papur briffio hwn yn gywir adeg ei gyhoeddi. Dylai darllenwyr fod yn ymwybodol, fodd bynnag, nad yw'r papurau briffio hyn yn cael eu diweddaru na'u diwygio fel arall o reidrwydd i adlewyrchu newidiadau dilynol.